Morąg – miasto o wielowiekowej tradycji, które pozytywnie Cię zaskoczy!

Czy potrafisz wskazać Morąg na mapie? Jeśli nie, to spokojnie – większość osób miałaby z tym problem. Miasto nie jest szczególnie znane i pod względem popularności nie sposób go porównać chociażby z nieodległym Elblągiem, Ostródą czy Olsztynem. Na pewno natomiast jest to miejscowość, którą warto odwiedzić przy pierwszej nadarzającej się okazji. Dlaczego? To już wyjaśniamy w naszym artykule.

Położenie

Morąg to miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, będące siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Morąg. Znajduje się w powiecie ostródzkim, we wschodniej części historycznych Prus Górnych, na terenach dawnej Pogezanii. Geograficznie jest zaliczane do regionu Powiśla.

Miasto może się poszczycić wyjątkowo urodziwą lokalizacją, wśród jezior i dziewiczej przyrody. To przyciąga do Morąga osoby preferujące aktywny wypoczynek blisko natury.

Historia Morąga

Morąg (inne stosowane w przeszłości nazwy to Moring, Morungen czy Mohrungen) jest miastem o bardzo długiej i burzliwej historii. Jego początki sięgają XIII wieku, kiedy to tereny Prus Górnych zostały zajęte przez Zakon Krzyżacki, wspierany przez książąt i rycerzy polskich, głównie z Mazowsza i Pomorza.

W 1249 roku, na mocy układu w Dzierzgoniu, tereny te (aż po rzekę Pasłękę) stały się częścią Państwa Zakonnego. Na obszarze dzisiejszego Morąga około 1280 roku komtur elbląski rozpoczął budowę drewnianej strażnicy. Z czasem miejsce to stało się siedzibą urzędników Zakonu (wójtów), a strażnicę przekształcono w murowaną twierdzę.

W 1327 roku, w pobliżu zamku, komtur elbląski Hermann von Öttingen założył miasto na prawie chełmińskim. Miasto ulokowano w strategicznie dogodnym miejscu, ułatwiającym obronę.

Na przełomie XIV i XV wieku miasto zostało otoczone murami obronnymi z łącznie trzema bramami.

Okres wojen polsko-krzyżackich

W 1410 roku, tak ważnym historycznie dla naszej państwowości, Morąg został zajęty przez wojska króla Władysława Jagiełły, które maszerowały spod Grunwaldu w kierunku Malborka. W czasie wojny polsko-krzyżackiej w 1414 roku miasto zostało spalone.

W 1454 roku Morąg, będąc członkiem Związku Pruskiego, wypowiedział posłuszeństwo Zakonowi Krzyżackiemu i poddał Prusy królowi polskiemu Kazimierzowi Jagiellończykowi. Po wojnie trzynastoletniej miasto stało się lennem Królestwa Polskiego, jednak w 1461 roku wojska Zakonu odzyskały kontrolę nad Morągiem.

Okres pruski

Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w 1525 roku, Morąg stał się częścią Prus Książęcych, a po zniesieniu urzędu wójtów krzyżackich miasto stało się siedzibą starosty książęcego. W XVII wieku Morąg doznał poważnych strat podczas wojen polsko-szwedzkich, a także na skutek pożarów i epidemii dżumy, które zdziesiątkowały ludność miasta.

Pomimo pruskiego władztwa, jeszcze na początku XVIII wieku w Morągu nabożeństwa odprawiano w języku polskim, co świadczyło o częściowo polskiej tożsamości miasta. 

Trudny czas

W XIX wieku Morąg regularnie trapiły pożary, które spowodowały spustoszenie w miejskiej infrastrukturze. Paradoksalnie w tym okresie nastąpił też intensywny rozwój gospodarczy miasta. Podczas wojen napoleońskich Morąg został zajęty przez wojska francuskie, które stoczyły pod nim bitwę z Rosjanami.

II Wojna Światowa przyniosła miastu liczne zniszczenia, których autorami byli nie Niemcy, ale głównie czerwonoarmiści, którzy zdobyli Morąg w 1945 roku. Zniszczeniu uległo całe śródmieście.

Po wojnie Morąg na stałe znalazł się w granicach Polski i został odbudowany oraz zindustrializowany. Powstały zakłady przemysłowe, takie jak fabryki drzewne, zakłady spożywcze i fabryka materiałów budowlanych.

Zabytki i atrakcje Morąga

Morąg to bardzo atrakcyjny kierunek dla osób, które fascynują się historią. W mieście znajdziemy liczne zabytki będące świadkami burzliwych losów Morąga i całego regionu, by wymienić tylko:

• Gotycki Ratusz– wybudowany w 1444 roku, zniszczony w licznych pożarach, został poddany renowacji i przywrócony do użytkowania. Obecnie mieści się tu siedziba organizacji pozarządowych.
• Pałac Dohnów – zbudowany w latach 1562–1571 przez Achacego Dohnę, przebudowany w stylu barokowym w latach 1717–1719. Zniszczony w 1945 roku, został odbudowany w latach 70. XX wieku i obecnie mieści Muzeum Warmii i Mazur im. J.G. Herdera.
• Fragmenty Miejskich Murów Obronnych – pozostałości murów oraz baszt z XIV wieku.
• Pozostałości Zamku Krzyżackiego – zamek, który stał na miejscu dawnej pruskiej osady, został częściowo rozebrany w 1815 roku. Obecnie jest w trakcie odbudowy i dostępny do zwiedzania.
• Gotycki Kościół św. Piotra i Pawła – wybudowany w latach 1303–1331, jest jednym z najstarszych zabytków Morąga. Znajduje się tu barokowy ołtarz, epitafia rodu Dohnów oraz drewniany krucyfiks z XIV wieku.

Morąg to jednak nie tylko zabytki. Miasto przyciąga przede wszystkim rewelacyjnymi okolicznościami przyrody. Morąg graniczy z jeziorem Skiertąg, a także z unikalnym „Rozlewiskiem Morąskim”, które stanowi ostoję ptactwa wodnego. Na rozlewisku gniazduje około 150 gatunków ptaków, takich jak kania rdzawa, orlik krzykliwy, bielik czy trzmielojad.

Wokół jeziora Skiertąg i Narie położone są ośrodki wypoczynkowe, hotele i prywatne kwatery. Półwysep nad jeziorem Narie w Kretowinach oferuje świetne warunki do uprawiania sportów wodnych, wędkowania oraz turystyki pieszej i rowerowej.

Ciekawostka:

Miasto było inspiracją dla Zbigniewa Nienackiego, autora kultowej serii powieści o Panu Samochodziku. To w morąskim Ratuszu rozgrywa się ważny wątek powieści „Pan Samochodzik i Niewidzialni”.

Jak dojechać?

Wiele osób odwiedza Morąg w ramach jednodniowej wycieczki np. z Elbląga. Sprzyja temu dogodna lokalizacja tej miejscowości. Dojazd z Elbląga, drogą krajową numer 7, zajmuje około 40 minut.

Morąg to miasto o bardzo interesującej historii, które bez wątpienia jest godne tego, aby je odwiedzić i spędzić w nim choćby tylko kilka godzin. Jeśli chcesz lepiej poznać swój kraj, niekoniecznie utartym szlakiem turystycznym, to koniecznie umieść Morąg na liście must see.

Jeśli wybierasz się do Elbląga również z myślą o zwiedzeniu regionu Warmii i Mazur, to zatrzymaj się w jednym z apartamentów w Elblągu – to doskonała baza wypadowa do poznawania atrakcji miasta i okolicznych miejscowości, zapewniająca bardzo wysoki komfort pobytu.