Ostróda – kierunek nie tylko dla fanów muzyki

Ostróda to miasto jednoznacznie kojarzone z festiwalami muzycznymi i żeglowaniem. Okazuje się jednak, że ta mazurska miejscowość ma również wiele do zaoferowania pod kątem zabytków i innych atrakcji turystycznych. Jeśli szukasz nieoczywistego kierunku na weekend czy jednodniową wycieczkę, to Ostróda może być bardzo interesującą propozycją, o czym przekonujemy w naszym artykule.

Gdzie leży Ostróda?

Ostróda to miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, obecnie stanowiące siedzibę powiatu ostródzkiego oraz gminy wiejskiej Ostróda. Jest ważnym ośrodkiem turystycznym i kulturalnym na Mazurach.

Historycznie Ostróda znajduje się w Prusach Górnych. Ziemie te od wieków zamieszkiwały plemiona pruskie, a wpływy polskie i niemieckie przenikały się tutaj już od wczesnego średniowiecza.

Etnograficznie natomiast Ostróda leży na Mazurach, co przejawia się w wielu zachowanych i do dziś kultywowanych zwyczajach. 

Miasto położone jest na pograniczu Doliny Drwęcy i Równiny Olsztynka, dzięki czemu jest wyjątkowo atrakcyjnym kierunkiem turystycznym dla osób szukających pięknych, dziewiczych krajobrazów.

Historia Ostródy – zaczęło się w średniowieczu

Początki Ostródy sięgają roku 1270 (w przybliżeniu) i są związane z działalnością Zakonu Krzyżackiego. Krzyżacy zbudowali tu drewnianą strażnicę, która w późniejszych latach została przekształcona w murowany zamek.

Wspomniana strażnica powstała na terenie ziemi Sasinów, historycznie zamieszkanej przez Prusów. Obok strażnicy założono osadę, która na mocy decyzji komtura dzierzgońskiego Luthera von Braunschweig w 1329 roku uzyskała prawa miejskie, potwierdzone następnie w 1335 i 1348 roku.

Ciekawostka:

Ostróda to nazwa najprawdopodobniej pochodząca od niemieckiego Osterode am Harz, skąd wywodził się komtur Luther von Braunschweig.

W 1340 roku Ostróda stała się siedzibą komturii, a około 1370 roku zbudowano tu zamek krzyżacki z cegły i granitowych głazów, który miał pełnić funkcję warowni obronnej. W 1381 roku zamek został spalony przez wojska litewskiego księcia Kiejstuta.

Historycznie przełomowym wydarzeniem dla miasta była bitwa pod Grunwaldem w 1410 roku, po które polscy żołnierze dokonali masakry krzyżackich uciekinierów pod murami miasta. Wówczas to Ostróda została zajęta przez wojska króla Władysława Jagiełły, co zapoczątkowało kolejny, bardzo burzliwy okres w jej historii.

W 1440 roku Ostróda przystąpiła do antykrzyżackiego Związku Pruskiego, a po zakończeniu wojny trzynastoletniej miasto stało się lennem Korony Królestwa Polskiego. W XVI wieku Ostróda była częścią Prus Górnych, a w 1519 roku, podczas wojny polsko-krzyżackiej, miasto zostało zdobyte przez wojska króla Zygmunta Starego. W 1525 roku, po sekularyzacji zakonu krzyżackiego, komturstwo w Ostródzie przekształcono w starostwo.

Na przełomie XVI i XVII wieku Ostróda była zarządzana przez Jana Chrystiana brzeskiego, księcia Brzegu i Legnicy, który zyskał na to zgodę od polskiego króla Władysława IV Wazy. Po jego śmierci, w 1656 roku, miasto zostało spustoszone przez Tatarów i wojska szwedzkie.

Rozkwit miasta

Ostróda była świadkiem wielu historycznych zwrotów. Dość napisać, że w 1758 roku miasto na cztery lata trafiło pod rosyjską okupację – mamy więc już trzeci wątek narodowościowy, po pruskim i polskim.

W 1788 roku wybuchł największy w historii Ostródy pożar, który zniszczył zamek oraz dużą część zabudowy. To symboliczne wydarzenie na jakiś czas zakończyło pasmo nieszczęść. W 1818 roku miasto stało się siedzibą powiatu, co zapoczątkowało zupełnie nowy okres w jego dziejach.

W 1852 roku otwarto Kanał Elbląski, który całkowicie zmienił rolę całego regionu, nie tylko Elbląga, ale także m.in. Ostródy. W 1872 roku nastąpiło kolejne ważne z handlowego punktu widzenia wydarzenie, czyli doprowadzenie do miasta linii kolejowej. Kanał Elbląski i kolej stanowiły kamienie milowe w rozwoju gospodarczym i przemysłowym miasta.

Pod koniec XIX wieku Ostróda była już znaczącym ośrodkiem z nowoczesną infrastrukturą, m.in. zaopatrzonym w kanalizację, wodociągi, a nawet sieć gazową.

Burzliwe lata wojenne

W okresie I wojny światowej Ostróda znajdowała się pod kontrolą niemiecką. Po wojnie, w 1920 roku, przeprowadzono plebiscyt, w którym większość mieszkańców opowiedziała się za pozostaniem w granicach Niemiec.

W 1945 roku miasto zdobyły oddziały 5. Armii Pancernej Gwardii 2 Frontu Białoruskiego. Podczas walk zniszczeniu uległo około 60% zabudowy Ostródy, w tym zamek, liczne kamienice oraz infrastruktura miejska. Ostatecznie miasto znalazło się w granicach Polski.

Po wojnie, w okresie Polski Ludowej, Ostróda stała się ważnym ośrodkiem przemysłowym. Powstały tu Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, kombinat mięsny, zakłady drzewne oraz przetwórnie spożywcze. W 1946 roku oficjalnie nadano miastu obowiązującą do dziś nazwę.

Zabytki i atrakcje Ostródy

Ostróda, co dla wielu osób może być zaskakujące, nie jest tylko mazurskim kurortem wypoczynkowym. Miasto może się pochwalić licznymi zabytkami, w tym światowej klasy. Wymieńmy tutaj tylko:

• Zamek krzyżacki – gotycki zamek z XIV wieku, który przez wieki pełnił rolę siedziby komturstwa. Obecnie mieści się w nim muzeum.
• Kościół św. Dominika Savio – pierwotnie gotycki kościół z XIV wieku, gruntownie przebudowany po pożarze pod koniec XVIII wieku.
• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – neogotycka świątynia wybudowana w latach 1856–1875.
• Neogotycka wieża ciśnień – jedna z najbardziej charakterystycznych budowli Ostródy, pochodząca z przełomu XIX i XX wieku.
• Secesyjne kamienice – w Ostródzie znajdziemy wiele przykładów architektury secesyjnej z końca XIX i początku XX wieku, których warto szukać m.in. przy ulicach Mickiewicza, Sienkiewicza oraz Jana Pawła II.

Oczywiście tym, co najmocniej przyciąga do Ostródy, jest wyjątkowo malownicze położenie. Przez miasto przepływa rzeka Drwęca, która wraz z Kanałem Ostródzko-Elbląskim tworzy unikalny szlak wodny. W granicach miasta znajdują się jeziora Drwęckie, Smordy (Jezioro Jakuba), Puzy (Jezioro Pauzeńskie), Sajmino (Jezioro Kajkowskie) oraz Perskie. Jest to zatem wymarzony kierunek na urlop dla miłośników sportów wodnych, wędkowania czy turystyki pieszej i rowerowej.

Ciekawostka:

Ostróda jest również gospodarzem licznych festiwali muzycznych, takich jak słynny Ostróda Reggae Festival.

Jak dojechać?

Ostróda jest bardzo dobrze skomunikowana z całym regionem Mazur oraz Warmii. Do miasta można dojechać chociażby drogą krajową numer 7, która łączy Ostródę z Elblągiem (około 70 kilometrów). Odległość od Olsztyna to z kolei około 40 kilometrów, które pokonamy drogą krajową numer 16.

Ostróda to miasto o fascynującej, burzliwej historii, mające własną tożsamość nierozerwalnie związaną z przenikaniem się wpływów niemieckich (pruskich) i polskich, a częściowo także rosyjskich.

Miasto jest godne odwiedzenia nie tylko z myślą o wypoczynku, ale też poznaniu jego zabytków i odnalezieniu śladów niełatwej historii.

Ostródę warto odwiedzić zarówno w ramach np. weekendowego pobytu w tym mieście, jak i urządzając sobie jednodniową wycieczkę z nieodległego Elbląga. Świetnym punktem wypadowym do zwiedzania całego regionu są Apartamenty Piekarczyk w Elblągu, które zapewnią Ci bardzo wysoki komfort pobytu i maksymalną prywatność.