Lidzbark Warmiński – poznaj „Perłę Warmii”

Lidzbark Warmiński to miasto, które powinno znaleźć się na mapie zwiedzania każdej osoby planującej odwiedzić region Warmii. Miasto oferuje mnóstwo wysokiej klasy zabytków, jest także bardzo atrakcyjnie zlokalizowane i warto się do niego wybrać nawet z dalekiego zakątka Polski. Co przyciąga do Lidzbarka Warmińskiego? Co trzeba w nim zobaczyć? Tego już dowiesz się z naszego artykułu.

Położenie

Lidzbark Warmiński to miasto w województwie warmińsko-mazurskim, położone nad rzeką Łyną i jej dopływem Symsarną. Stanowi siedzibę powiatu lidzbarskiego oraz gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński.

Miasto do dziś jest jednym z najważniejszych ośrodków kulturalnych i gospodarczych Warmii. Często określa się je mianem „Perły Warmii”, w nawiązaniu do bogatej historii miasta i miejscami spektakularnej zabudowy.

Jeśli planujesz odwiedzić Warmię i szukasz miejsc, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas takiej wyprawy, to Lidzbark Warmiński oczywiście musi trafić na Twoją listę.

Historia Lidzbarka Warmińskiego

Historia miasta sięga czasów średniowiecza, kiedy to w miejscu obecnego Lidzbarka istniała pruska osada Lecbarg. Została ona zdobyta przez wojska Zakonu Krzyżackiego w 1240 roku, a rok później pojawiła się pierwsza wzmianka o drewnianym zamku zbudowanym przez Krzyżaków.

W 1242 roku w osadzie wybuchło powstanie Prusów przeciwko krzyżackiemu panowaniu, czego efektem było zniszczenie zamku. Zakon odzyskał ten teren w 1251 roku, a zamek przekazano pierwszemu biskupowi warmińskiemu – Anzelmowi.

W drugiej połowie XIII wieku biskupi warmińscy, którzy stali się głównymi właścicielami miasta, nadali mu prawo lokacji na prawie chełmińskim. W 1350 roku Lidzbark stał się stolicą biskupstwa warmińskiego. Rozpoczęto wówczas budowę potężnego zamku biskupów warmińskich, który miał pełnić funkcję administracyjno-religijnego centrum Warmii.

Historia Lidzbarka jest nierozerwalnie związana z biskupstwem. Swoje siedziby mieli tutaj znani biskupi warmińscy, w tym m.in. Jan Dantyszek, Marcin Kromer oraz Ignacy Krasicki – tak, ten Krasicki, który był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia.

Okres zawieruchy i utrata znaczenia

W 1410 roku Lidzbark został zdobyty przez wojska polskie wracające po bitwie pod Grunwaldem, jednak król Władysław Jagiełło nie nacieszył się długo tą zdobyczą. Wkrótce miasto wróciło pod panowanie krzyżackie.

W 1440 roku miasto przystąpiło do antykrzyżackiego Związku Pruskiego i na krótko uznało zwierzchnictwo polskiego króla. Po wojnie trzynastoletniej Lidzbark stał się lennem Korony Polskiej, a biskupi warmińscy uzyskali miejsce w polskim senacie.

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Warmia, w tym Lidzbark Warmiński, została włączona do Prus. Zamek przestał pełnić funkcję siedziby biskupów, a miasto stopniowo traciło na znaczeniu.

W XIX wieku wiele średniowiecznych budowli, w tym część murów miejskich oraz bramy miejskie, zostało rozebranych. Rola Lidzbarka Warmińskiego została sprowadzona do małego, prowincjonalnego miasteczka.

Mozolny powrót do dawnej świetności

II Wojna Światowa niestety nie oszczędziła Lidzbarka Warmińskiego, który został zniszczony w około 80%. Po wojnie, w ramach repatriacji i przesiedleń, miasto zasiedlono ludnością napływową z centralnej Polski i Kresów Wschodnich.

W 1946 roku Lidzbark uzyskał obecną nazwę, a następnie ruszyły pierwsze próby odbudowania historycznej tkanki miasta. Proces ten nadal trwa, z różnym efektem, natomiast rzeczywiście miasto z roku na rok pięknieje, w czym bardzo pomaga ruch turystyczny generujący spore dochody dla miejskiej kasy.

Zabytki i atrakcje Lidzbarka Warmińskiego

Lidzbark zabytkami stoi. Choć większość z nich została odbudowana lub zrekonstruowana, to i tak są godne zobaczenia, przypominając o dawnej świetności tego historycznego miasta. Do najważniejszych zabytków Lidzbarka Warmińskiego zaliczymy:

• Zamek Biskupów Warmińskich – gotycki zamek z XIV wieku, będący jednym z najważniejszych zabytków architektury w Polsce. Zamek jest siedzibą Muzeum Warmińskiego, w którym znajdują się eksponaty związane z historią Warmii oraz życiem biskupów. Na zamku przebywali m.in. Mikołaj Kopernik, Ignacy Krasicki oraz Stanisław Hozjusz.
• Kolegiatę św. Piotra i Pawła – monumentalny kościół gotycki z XIV wieku, który przez wieki był jednym z głównych ośrodków życia religijnego Warmii. W XVII wieku kościół został przebudowany w stylu barokowym.
• Przedbramie Wysokiej Bramy – pozostałość średniowiecznych fortyfikacji miasta z XV wieku. Jest to jeden z najlepiej zachowanych elementów dawnych murów obronnych Lidzbarka.
• Oranżerię Krasickiego – barokowo-klasycystyczny pawilon ogrodowy z XVIII wieku, zbudowany specjalnie dla biskupa Ignacego Krasickiego. Budynek pełnił funkcję letniej rezydencji biskupów.
• Dawny kościół ewangelicki – zbudowany w latach 1818–1823, obecnie służy jako cerkiew prawosławna. Jest to jeden z najlepszych przykładów architektury protestanckiej na Warmii, inspirowany twórczością Karla Friedricha Schinkla.
• Mury miejskie – zachowane fragmenty murów obronnych z XIV wieku, które otaczały miasto.

Lidzbark Warmiński jest miejscem licznych wydarzeń kulturalnych i artystycznych. Co roku odbywają się tu Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry, które przyciągają kabareciarzy i artystów z całej Polski. W Lidzbarku organizowane są także Lidzbarskie Starcia Kabaretowe, a wielu turystów przyciąga rekonstrukcja bitwy pod Lidzbarkiem.

Lidzbark Warmiński może się pochwalić wyjątkowo malowniczym położeniem, nad rzeką Łyną, oferując mnóstwo możliwości aktywnego spędzania czasu i cieszenia się bliskością natury.

Ciekawostka:

W 2016 roku Lidzbark Warmiński uzyskał status obszaru ochrony uzdrowiskowej. W mieście działa pierwszy w północnej Polsce kompleks basenów termalnych, czyli Termy Warmińskie.

Jak dojechać?

Lidzbark Warmiński jest położony na pograniczu Warmii i Mazur. Do miasta można wygodnie dojechać np. z Elbląga (około 100 kilometrów) czy z Olsztyna (około 50 kilometrów drogą krajową 51). 

Chcesz połączyć zwiedzanie Lidzbarka Warmińskiego z innymi atrakcjami regionu? Świetnym punktem wypadowym jest Elbląg, który także oferuje mnóstwo wysokiej klasy zabytków, na czele ze słynnym Kanałem Elbląskim i jego unikalnym systemem pochylni.

W Elblągu zatrzymaj się w jednym z Apartamentów Piekarczyk, który zapewni Ci znakomity komfort pobytu, maksimum prywatności i łatwy dostęp do atrakcji miasta i całego regionu.